Op 15 september 2017 startte in Amsterdam het project ‘Jouliette’. Onderling delen van zelf opgewekte energie wordt door het gebruik van de blockchain technologie naar een next level gebracht. Dit is wereldwijd nog vrijwel uniek, alleen in Brooklyn / New York wordt momenteel gewerkt aan een vergelijkbaar project.

De blockchain technologie wordt meestal in verbinding gebracht met de Bitcoin, een veelbesproken virtuele munt die de tussenkomst van banken overbodig maakt. Transacties worden peer-to-peer afgehandeld. Wat als je een soortgelijk systeem ook voor het uitruilen van energie kunt gebruiken? Een vraag die natuurlijk ook superinteressant is voor SchoonSchip waar we straks een particulier energienet (microgrid) gaan runnen waarin het efficiënt onderling delen van energie een cruciale rol speelt.

Spectral, het techbedrijf waar SchoonSchip dat smartgrid mee ontwikkelt, maakte op 15 september op de Ceuvel de start van een samenwerking met netbeheerder Alliander bekend waarin ze precies dat gaan onderzoeken. Het project en ook de nieuwe virtuele munt zelf hebben de toepasselijke naam ‘Jouliette’ gekregen. Het experiment vindt plaats op de Ceuvel, een broedplaats en ‘cleantech playground’ gelegen aan het Johan van Hasseltkanaal in Amsterdam Noord. Dat is precies het kanaal waar straks ook onze drijvende wijk komt te liggen. Als de pilot op de Ceuvel succesvol is dan wordt Jouliette volgens de plannen ook ingevoerd bij SchoonSchip.

Wat kunnen we verwachten van Jouliette?

De elektriciteit die ik straks als bewoner van SchoonSchip met mijn zonnepanelen ga produceren gaat het slimme stroomnet op en wordt daar waar op dat moment stroom nodig is – dat kan dus ook mijn buurvrouw zijn – verbruikt. De fysieke weg van de elektronen door de kabels wordt overal in het smartgrid waar stroom opgewekt en gebruikt wordt nauwkeurig gemeten en realtime inzichtelijk gemaakt. Dat onderdeel hebben de mannen van Spectral alvast voor elkaar, we kregen tijdens hun presentatie een voorproefje te zien. Maar dit is slechts de basis, tot dusver komt er nog geen Jouliette aan te pas. De virtuele munt is wel nodig voor het onderling verrekenen van alle geleverde en gebruikte elektriciteit. Tot nu toe gebeurde dat via een centrale administratie: de energieleverancier. Die hield alles bij en stuurde je elke maand een factuur. Jouliette zal dit overbodig maken. Als mijn buurvrouw straks de stroom uit mijn zonnepanelen gebruikt, dan worden in ruil daarvoor automatisch Jouliettes op mijn rekening bijgeschreven. En als ik op een ander moment stroom van weer een andere SchoonSchipper nodig heb, dan gaat er een Jouliette die kant op. Het principe is eenvoudig, we kennen het van lokale munten en ruilsystemen. Het vernieuwende zit ’m dan ook vooral in het feit dat dit straks compleet digitaal en via internet gaat gebeuren. En daarvoor moet er een virtuele omgeving met digitale eenheden (munten) worden gecreërd die niet te kraken is. Het systeem moet vertrouwenwekkend en volledig transparant zijn, en dat allemaal zonder tussenkomst van een beheerder. De blockchain technologie maakt het mogelijk. Elke munt wordt namelijk tegelijk op alle computers van alle aangesloten gebruikers geregistreerd; zij zit op elk moment in ieders portemonnee, en na elke transactie wordt er een blokje aan de ketting toegevoegd – vandaar blockchain – waarin wordt vastgehouden van wie die Jouliette op dat moment is.

Biertje?

Tijdens de presentaties van Philip Gladek (Spectral) en Pallas Agterberg (Alliander) werden de contouren van een technologie zichtbaar die in potentie revolutionair is. Het is zomer, je bent op vakantie in regenachtig Schotland en thuis in Amsterdam staan je zonnepanelen roodgloeiend stroom te produceren. Via de Jouliette kun je straks ook in het buitenland je thuis goedkoop geproduceerde stroom in je elektrische auto stoppen. En als je andere duurzame waardecreatie aan de Jouliette gaat koppelen wordt het nog interessanter: een biertje in het buurtcafé annex bio-brouwerij, die in ruil daarvoor overtollige stroom uit mijn zonnepanelen krijgt? Klinkt goed, toch?

[Markus Schmid]