De meest duurzame drijvende wijk
van Europa
Wat is Schoonschip?
Een drijvende woonwijk in het Johan van Hasseltkanaal, een zijkanaal van het IJ in Buiksloterham, Amsterdam-Noord. Schoonschip is nu nog in ontwikkeling en afbouw, maar begin 2020 wonen hier in totaal 46 huishoudens en iets meer dan 100 bewoners. En dan hebben we één collectieve gebruikersplek.
Tien jaar lang is er door de bewoners keihard gewerkt om Schoonschip te realiseren. Meer weten over de totstandkoming van ons project? Bezoek dan onze Greenprint.
Schoonschip ligt in Buiksloterham, een wijk in Amsterdam-Noord waar de robuustheid van oude industrie hand in hand gaat met duurzame nieuwbouwprojecten. Schoonschip is mede-ondertekenaar van het manifest ‘Buiksloterham circulair’.
“Droom wordt werkelijkheid”
Het Parool, 2013
“Many people in Amsterdam dream of living on the water.”
Het Plan
- De waterwoningen zijn zeer goed geïsoleerd (EPC = maximaal 0) en worden niet aangesloten op het aardgasnet.
- Voor de verwarming zorgen warmtepompen die warmte aan het water van het kanaal onttrekken en er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van passieve zonnewarmte.
- Het tapwater wordt verwarmd met behulp van zonneboilers en warmtepompen; alle douches zijn voorzien van een installatie om warmte terug te winnen (WTW).
- We wekken onze eigen elektriciteit op met fotovoltaïsche zonnepanelen. Elke woning heeft een grote accu waarin tijdelijke overschotten kunnen worden opgeslagen.
- Alle woningen zijn aangesloten op een gezamenlijk smartgrid. Dit grid stelt ons in staat elektriciteit onderling slim uit te wisselen. Met 46 huishoudens krijgen we slechts één aansluiting aan het landelijke energienet.
- Er komt een gescheiden stroom voor de afvoer van grijs water (uit vaatwasser, wasmachine) en zwart water (uit toilet). In een pilot in samenwerking met Waternet wordt het zwarte water op termijn afgevoerd naar een bioraffinaderij, om het te vergisten en om te zetten in energie.
- Alle woningen krijgen een groen dak dat minimaal 1/3 van het dakoppervlak moet beslaan.
- Samenleven betekent voor Schoonschip: krachten bundelen. Samenwerken en elkaar en anderen inspireren tot een andere, duurzamere manier van leven zijn belangrijke uitgangspunten.
- Schoonschip is opgestart vanuit een stichting. Aansluitend werd een coöperatie opgestart, waar alle huishoudens lid van zijn en die door bewoners wordt gerund. In werkgroepen buigen de bewoners zich over thema’s als mobiliteit, communicatie en materiaalkeuze. En dan is er de feestcommissie die alle bijeenkomsten faciliteert.
- We willen in contact met de omliggende wijk onderzoeken hoe we kunnen bijdragen aan een aantrekkelijke leefomgeving.
- Schoonschip ambieert een rol als koploper en pionier: een kweekvijver voor de nieuwste duurzame technieken en oplossingen. Om dit te bereiken werken we samen met innovatieve bedrijven en delen we onze ervaringen.
- Wij vinden het prettig en noodzakelijk om het duurzame en sociale gedachtegoed met anderen te delen en kennis en kunde verder te brengen. Daarbij leren we graag van anderen en mag iedereen van ons leren.
- Door gezamenlijk ambities en kaders te formuleren en daarbinnen vrijheid te bieden aan bewoners en architecten, ontstaat straks een heel diverse, creatieve woonwijk.

Ambities
We hebben ook volop ambities die we willen realiseren als we er eenmaal wonen.
We noemen er een paar:
We noemen er een paar:
De gezamenlijke inkoop van voedsel, om zo minder afval en mobiliteit te realiseren en biologische boeren uit de buurt een afzetkanaal te bieden.
Drijvende tuinen, waar we kruiden kunnen verbouwen of kunnen relaxen, en waar kinderen kunnen spelen.
Deelmobiliteit. Een hub voor elektrische auto’s, scooters en e-bikes. Geen uitstoot, geen eigendom, maar wel passend vervoer voor iedereen op elk gewenst moment.
Een gemeenschappelijke ruimte voor vergaderingen, yoga, filmavonden en andere activiteiten.
Een drijvend film- en foodfestival.
Excursies voor geïnteresseerden in duurzaam wonen op het water, voor volwassenen en basisschoolkinderen.
Historie
Vanaf 2017 tot 2019 worden de drijvende woningen van Schoonschip gerealiseerd.
De bewoners zijn nu druk aan het plannen en organiseren.
Lees hier wat er aan voorafging.
De bewoners zijn nu druk aan het plannen en organiseren.
Lees hier wat er aan voorafging.
“Ik zie de belangstelling voor waterwoningen dan ook eerder groeien dan krimpen. Mooi voorbeeld: de duurzame waterwoningen van de drijvende woonwijk Schoonschip”
De Bewoners
Schoonschip biedt in de toekomst een woonplek aan 46 huishoudens en iets meer dan 100 bewoners, van jong tot oud. Het is Schoonschip gelukt om de groep sinds 2009 enthousiast te houden en zelfs financieel te committeren zonder direct oog op een kavel en dus op een woning.
Door de jaren heen zijn er vele groepsbijeenkomsten georganiseerd op inspirerende plekken als de geWoonboot, om informatie te verstrekken en een hechte groep te vormen. Door de jaren heen veranderde de samenstelling van de groep, maar de interesse bleef groeien.
Inschrijven
Inschrijven voor Schoonschip is helaas niet meer mogelijk. We hebben genoeg geïnteresseerden om nog een paar wijken mee te bouwen, dus het zou geweldig zijn als iemand onze plannen gaat kopiëren!
Kavel 21, vlnr: Theo, Ferrie, Paul en Thomas
(Foto: Manon van der Zwaal)
Thomas Sykora (filmmaker, fotograaf, duurzaam ondernemer):
Ik heb mijn moeder en haar vriend Paul er bij gevraagd en daarna ook mijn oom Theo. Deels vanuit financierbaarheid, maar ook vooruitdenkend: als ik kinderen zou krijgen, kan mijn familie ze soms opvangen. En andersom kan ik hen helpen als dingen lastig voor ze worden.
Kavel 17, vlnr: Timo, Yvonne, Markus en Emil
(Foto: Manon van der Zwaal)
Markus Schmid (campagneleider WISE):
Wij hebben gekozen voor strobouw. Je stopt dan letterlijk strobalen in de muren van je huis. Dat is naar ons weten nog niet eerder toegepast op een drijvende woning. Maar het wordt absoluut geen hobbitstee. Onze architect Hans Kuijpers werd geïnspireerd door de moderne Japanse architectuur.
Kavel 30, vlnr: Joshua, Matthijs, Miro, Milan en Nienke
(Foto: Manon van der Zwaal)
Matthijs Bourdrez (duurzaamheidsingenieur):
Ik verheug me waanzinnig op de mogelijkheden die wonen op Schoonschip zullen bieden. Ik beloof iedereen: duurzaam leven is een geweldige kick. Denk aan elektrisch rijden of douchen onder een recycle douche. En dan geen maandelijkse energierekening!
Kavel 22, vlnr: Marjolein, Thijmen, Lucas en Sjoerd
(Foto: Manon van der Zwaal)
Marjolein Smeele (architecte):
Als architect voel ik de noodzaak om een duurzaam voorbeeld te stellen. Als ik het al niet doe, wie dan wel? Ook wil ik mijn kinderen duurzaam handelen als een vanzelfsprekendheid meegeven in hun opvoeding. Wij moeten er nog over nadenken, zij hopelijk niet.
Kavel 10, vlnr: Mijke, Linne, Froukje en Wouter
(Foto: Manon van der Zwaal)
Mijke de Kok (architecte):
Het is een droom voor ons om zelfvoorzienend te kunnen leven, en om ons eigen duurzame huis en leefomgeving te bouwen. Deze twee dromen komen samen in Schoonschip. Het is heel bijzonder om onderdeel te zijn van de groep enthousiaste bewoners die dit vormgeven.
Kavel 7, vlnr: Lieve Sue, Mike en Marius
(Foto: Manon van der Zwaal)
Lieve Sue de Blok (producer/regisseur) & Marius Gottlieb (creatief/kok/presentator):
We wilden allebei altijd al op een woonboot wonen en al helemaal op een duurzame. Omdat initiatiefnemer Marjan de zus van Lieve is, heeft ze het project vanaf het begin meegemaakt en het was altijd een droom om er aan mee te doen.
Kavel 24, vlnr: Siti, Bart, Boet, Marijke en Martijn
(Foto: Manon van der Zwaal)
Bart Mol (scrum master)
We hebben het hele ontwikkeltraject in goede harmonie afgelegd, met vele sessies bij kozijn-, deuren-, trappenleveranciers en diverse leuke eettentjes. Ook zakelijk hebben we elkaar inmiddels gevonden. Siti & Martijn hebben bijvoorbeeld de organisatie gedaan van het symposium ter ere van de lancering van ons 1e boek ‘Eet als een expert’.
Kavel 9, vlnr: Sascha, Olga, Zoja
(Foto: Manon van der Zwaal)
Olga Bednarz (kunstenaar)
Het ontwerp van ons huis was een lang proces. Na een aantal jaren en wel vijf verschillende ontwerpen, hebben we ons doel bereikt: een simpele maar functionele ruimte met enkele geweldige twists. Het was vaak moeilijk om te gaan voor milieuvriendelijke materialen en binnen ons budget te blijven, maar we hebben altijd manieren gevonden waarop dat gelukt is. Nu zijn we druk met het kiezen van de juiste materialen voor het binnenontwerp. En we zien enorm uit naar het moment waarop we ons huis met planten kunnen inrichten, binnen en buiten!
Kavel 8, vlnr: Corinne & Petr
(Foto: Manon van der Zwaal)
Corinne van Egeraat (documentaire filmmaker)
Het is altijd al Petr’s droom geweest om op het water te wonen. Hij is een waterdier. Hij beoefent verschillende watersporten en is op het water domweg gelukkig. Corinne vond zijn fantasie om op een woonboot te wonen, toen hij net in Amsterdam kwam wonen, nogal een toeristisch cliché. Woonboten zijn vaak niet echt praktisch, de plafonds zijn laag (Petr is 2m3), ze zijn duur, klein en niet energie efficiënt: kortom voor toeristen. Maar toen kwam in 2013 Schoonschip langs. We waren hierover beiden super enthousiast: we gaven ons op en werden geaccepteerd. We kunnen ons geluk niet op.
Kavel 11, vlnr: Peer, Hanneke, Manon, Dylan, Brian en Bo
(Foto: Manon van der Zwaal)
Peer de Rijk (directeur milieuorganisatie WISE)
‘Mijn beginjaren in Amsterdam heb ik in het pand “Het Einde van de Wereld” gewoond, op een van alles en iedereen verlaten eiland met aan alle kanten water. Ik houd van bijzondere plekken en van water om me heen. Toen ik iets las over Schoonschip zei ik tegen mezelf; ook al is de groep al lang bezig en is er geen plek meer, hier moet en zal ik gaan wonen.’
Kavel 13, vlnr: Harm Jan, Jan Peter, Nicole en Sander
(Foto: Manon van der Zwaal)
Harm Jan Kinkhorst (tv-maker) en Jan Peter Pellemans (tv-maker en trainer)
‘We hopen dat Schoonschip een vrolijk en ideeënrijk drijvend dorp wordt waarin we voor elkaar klaar staan.’